Het afgelopen jaar duik ik via de website Circulaire Toekomst en via posts op Instagram, Facebook en LinkedIn steeds verder in de wereld van de circulaire economie. Voor die tijd heb ik me verdiept in leven zonder afval (zero waste). Het heeft allebei te maken met het stoppen van de afvalstroom, maar het is niet hetzelfde. Wat zijn de verschillen en wat de overeenkomsten?

De essentie van de circulaire economie is om zo efficiënt mogelijk met grondstoffen om te gaan

De circulaire economie

De beste samenvatting van wat de circulaire economie precies inhoud, kun je vinden in de blog De Circulaire Oplossingen. Kort gezegd gaat het erom dat we grondstoffen, producten en onderdelen van producten in een kringloop zouden willen gebruiken. Op zo´n manier dat er geen afval meer ontstaat. Het gaat over modulair ontwerpen, repareren en hergebruiken. De essentie van de circulaire economie is om zo efficiënt mogelijk met grondstoffen om te gaan.

De filosofie van zero waste gaat in de basis over leven met spullen die je echt gebruikt

Zero waste

Leven zonder afval is een manier van leven waarbij je probeert geen afval te veroorzaken met de manier waarop je leeft. Veel mensen denken dan aan het inkopen doen met eigen bakjes en zakjes. En dat is inderdaad een onderdeel. Maar de filosofie van zero waste gaat in de basis over leven met spullen die je echt gebruikt. En zorgen dat er geen spullen je huis binnen komen die snel weer richting de afvalbak verdwijnen: spullen voor eenmalig gebruik, spullen voor de ene keer in het jaar dat je het mogelijk nodig zou hebben, spullen die van slechte kwaliteit zijn. Door minimalistisch te leven, met alleen spullen die echt nuttig, mooi of fijn in gebruik zijn, verklein je je voetafdruk enorm! Spullen staan op nummer 1 als het gaat om CO₂ uitstoot van Nederlanders door de grote hoeveelheid CO₂ die vrijkomt bij de productie en het vervoer van spullen. Grondstoffen komen van over de hele wereld en de producten worden vaak aan de andere kant van de wereld in elkaar gezet.

R-woorden

In de blog over de R-woorden kwamen zero waste en de circulaire economie ook al bij elkaar. In de zero waste R-ladder komt duidelijk naar voren dat de aanpak begint met het weigeren (Refuse) van alles wat je niet gaat gebruiken of wat voor eenmalig gebruik bedoeld is. En daarna het minimaliseren van wat je hebt (Reduce). Deze stappen zitten niet op die manier in de circulaire economie. Daarna volgt hergebruik (Reuse). Dit is eigenlijk waar de circulaire economie begint. In de circulaire economie wordt deze stap dan opgesplitst in alle verschillende R-strategiën. Wat overeenkomt is dat recycling onderaan staat als methode om afval te voorkomen. Liever zorg je in een eerder stadium dat het product geen afval wordt. Bij zero waste door het in de eerste plaats al niet aan te schaffen of her te gebruiken en bij de circulaire economie door het product zo te ontwerpen dat de levensduur steeds verlengd kan worden.

Een groot verschil tussen zero waste en de circulaire economie is dat zero waste gericht is op minderen. De circulaire economie is gericht op dingen anders aanpakken

Verschillen

Een groot verschil tussen zero waste en de circulaire economie is dat zero waste gericht is op minderen. Minderen van afval, minderen van spullen en minderen van aankopen. De circulaire economie is gericht op dingen anders aanpakken. Het anders ontwerpen van producten en het omschakelen naar producten als dienst aanbieden in plaats van ze te verkopen. De boodschap is niet zozeer om te minderen, maar om te zorgen dat de producten langer mee gaan, gerepareerd kunnen worden en weer terug komen bij degene die ze maakt. Een voordeel van deze aanpak is dat je veel meer bedrijven en mensen over kunt halen om duurzame stappen te zetten. De boodschap om te minderen werkt namelijk vooral bij diehards die er veel voor over hebben om de klimaatverandering tegen te gaan. Bij het grote publiek roept die boodschap vooral weerstand op. Natuurlijk is het goed om het idee van altijd meer, meer, meer een halt toe te roepen. Maar om daar meteen minderen tegenover te zetten is voor veel mensen een stap te ver. Ook hebben bedrijven meer motivatie om iets aan te pakken vanuit positiviteit in plaats vanuit beschuldigingen dat ze te veel uitstoten. Met de circulaire economie is een grote positieve golf op gang gekomen om positieve stappen te zetten.

Overeenkomsten

Zero Waste Nederland wordt inmiddels bij steeds meer circulaire evenementen betrokken. Het is daarbij onduidelijk of het leven zonder afval als onderdeel van de circulaire economie wordt gezien. Wat mij betreft, is het een stap die vóór de circulaire stap komt. Het bespaart namelijk een heleboel grondstoffen om eerst te kijken welke spullen je écht gebruikt en waar je écht blij van wordt, voor je deze producten circulair gaat kopen. Leven met genoeg, zou ik het noemen.

Al met al is de meest duurzame keuze om het leven zonder afval en de circulaire economie te combineren

Combineren

Al met al is de meest duurzame keuze om het leven zonder afval en de circulaire economie te combineren. Door eerst te kiezen of je producten wel echt nodig hebt en ze dan vervolgens circulair aan te schaffen of te leasen. Toch denk ik dat we met enkel de positieve boodschap van veranderen, die de circulaire economie brengt, ook al een goede stap vooruit zetten.