Tot nu toe heb ik me in de blogs van circulaire toekomst vooral gericht op de technische kringloop. De kringloop van spullen en materialen. Circulaire voeding leek me niet zo belangrijk. Want al het afval wat bij voedsel ontstaat kan gewoon weer terug in de kringloop van de natuur. Dus waarom zouden we tijd en energie steken in het circulair maken van deze sector?

Al het afval wat bij voedsel ontstaat kan gewoon weer terug in de kringloop van de natuur. Dus waarom zouden we tijd en energie steken in het circulair maken van deze sector?

Primaire levensbehoefte

Toen ik wat langer over de vraag nadacht waarom bedrijven zich met circulair voedsel bezighouden, viel het kwartje. Het probleem wat ze daarmee aanpakken lijkt namelijk helemaal niet op de lineaire problemen die bij de technische kringloop spelen. De grote uitdaging in de voedingssector is om genoeg voedsel te produceren voor iedereen op deze wereld. Nu en in de toekomst. En er is maar beperkte, voor landbouw geschikte grond en beperkte hoeveelheden zoet water. Natuurlijk ligt onder bijvoorbeeld de Amazone regenwouden nog een oneindige hoeveelheid geschikte grond, maar de natuur en biodiversiteit hebben we ook nodig om deze aarde leefbaar te houden. Ook kost de productie van voedsel veel energie en veroorzaakt daarmee CO₂-uitstoot. De vraag is daarom hoe we de grond die we nu voor landbouw gebruiken zo goed mogelijk kunnen inzetten om iedereen te eten te geven. Enkele antwoorden zingen de laatste jaren al rond: minder vlees en eventueel ook minder zuivel en eieren eten. Daar bespaar je al ontzettend veel land en water mee. Maar aan het eind van de keten valt ook een hoop te verbeteren.

De grote uitdaging in de voedingssector is om genoeg voedsel te produceren voor iedereen op deze wereld

Te hoge standaarden

Sinds de Tweede Wereldoorlog zijn de welzijnsstandaarden in ons land omhoog geschoten. Meer en meer komt nu het besef dat we eigenlijk zijn doorgeschoten. Ten koste van het milieu. Is het bijvoorbeeld niet van de zotte dat we hebben bedacht dat de komkommers in de supermarkt de perfecte maat moeten hebben en recht moeten zijn? Sinds Kromkommer in 2013 begon met hun actie om al de kromme komkommers te redden, is er in de supermarkten maar mondjesmaat iets in veranderd. Nog steeds wordt veel voedsel wat niet aan de idealen voldoet al weggegooid voor het de supermarkt bereikt.

Voedselverspilling

Op de site van de Rijksoverheid staat dat wereldwijd een derde van al het voedsel wordt verspild. Daar wordt ik wel even stil van. Hoe kan het om zulke grote hoeveelheden gaan? In de cijfers wordt gekeken naar het totaalplaatje: verspilling bij de oogst, de opslag, het vervoer, supermarkten en horeca en de consument. Maar dan nog. Een derde is ontzettend veel! Op de website Samen tegen Voedselverspilling staat dat in Nederland 2 miljard kilo voedsel wordt verspild per jaar. Dat is evenveel als een file van Utrecht naar Barcelona met bumper aan bumper rijdende vrachtwagens vol voedsel. Zo´n 30% tot 40% wordt verspild bij het produceren, de opslag en het vervoer en de voorselectie van voeding, zo´n 15% tot 25% bij de supermarkt en horeca en 35% tot 45% bij de consument. Met deze cijfers in mijn achterhoofd zie ik opeens de waarde van circulaire voedingsoplossingen.

Op de site van de Rijksoverheid staat dat wereldwijd een derde van al het voedsel wordt verspild. Daar wordt ik wel even stil van

Circulaire voeding

In eerdere blogs heb ik uitgelegd dat circulaire producten modulair zijn ontworpen en dat er na gebruik eerst gekeken kan worden of iets hoogwaardig gebruikt kan worden, voordat het gerecycled wordt. Het ging over het leasen van producten en een materialenpaspoort. Al deze circulaire termen zijn niet van toepassing op circulaire voeding. Voedsel heeft vaak een kort leven en wordt in het ideale geval helemaal opgebruikt. Afval wat overblijft kan worden gecomposteerd. Bij circulair voedsel gaat het dus vooral om het voorkomen van afval. Door te kijken of voedsel die nog deels goed is gered kan worden. En door afval van de voedingsindustrie innovatief in te zetten. De onderstaande voorbeelden laten je zien hoe dat er uit ziet.



Wanneer bananen in de Europese havens aankomen, worden niet alleen te kleine, te grote of te kromme bananen weggegooid. Ook groene, gele en losse bananen gaan niet mee naar de supermarkten. SUNT haalt deze bananen - het meest verspilde fruit ter wereld - op en maakt er in hun fabriek bananenbrood van.

Ooit begon Instock als restaurant tegen voedselverspilling. Alle gerechten werden met zoveel mogelijk ingrediënten gemaakt die anders in de afvalbak zouden zijn verdwenen. De groenten en andere voedingsproducten werden lokaal opgehaald. Inmiddels is Instock het Food Rescue Centre begonnen om grootschalig voedingsoverschotten als pompoen, een kromme komkommer of peren met hagelschade te verzamelen bij telers, verpakkingsbedrijven en producenten. De verzamelde producten worden verspreid onder circulaire chefs in Nederland.

In supermarkten en horecabedrijven blijven veel sinaasappelschillen over na het persen van sinaasappelsap. Deze schillen worden opgehaald en in de schillenfabriek van Peelpioneers omgezet tot etherische sinaasappelolie, sinaasappelaroma, oplosmiddelen, voedingsvezels en veevoer. Zo halen ze er alles uit wat er in zit.