Ik heb het boek Cradle to Cradle nooit gelezen. Terwijl ik in mijn achterhoofd wel weet dat het een belangrijk basisboek is in de circulaire wereld. Deze week heb ik me eindelijk verdiept in wat de term cradle to cradle nu precies betekent. Omdat ik het boek niet zag zitten het boek in een week te lezen, heb ik de VPRO documentaire uit 2007 gekeken (staat onderaan) en gelezen wat ik erover kon vinden.

Van wieg tot wieg

Allereerst was ik natuurlijk benieuwd waar de term cradle to cradle vandaan komt. Het boek Cradle to Cradle is in 2002 uitgebracht door architect William McDonough en ecologisch chemicus Michael Braungart. En de titel betekent van wieg tot wieg. En gaat eigenlijk over een van de basisprincipes van de circulaire economie: laat grondstoffen van wieg tot wieg gaan door ze aan het eind van de levensduur van een product weer terug in de kringloop te brengen. Hierdoor zorg je ervoor dat ze niet in de afvalverbrandingsoven terecht komen. De voorwaarden die ze daarvoor beschrijven zijn:

• Dat producten makkelijk uit elkaar gehaald kunnen worden (modulair ontwerp);
• Dat grondstoffen op een hoogwaardige manier hergebruikt kunnen worden (upcycling of recycling in plaats van downcycling).

Afval is voedsel

Eén van de basisideeën in het boek is Waste equals Food , afval is voedsel. Dat idee ontstond door te kijken naar de natuur, waar alles wat doodgaat weer in de kringloop wordt opgenomen. Ze wilden dit idee uitwerken voor de productie van spullen en de bouw. Hoe zorg je ervoor dat hier geen afval meer ontstaat en alles weer hergebruikt kan worden? Ze denken daarbij in twee stappen: kijk eerst welke delen van een product of gebouw gemaakt kunnen worden van biologisch afbreekbaar materiaal. Deze materialen kunnen mee in de ecologische kringloop en worden weer opgenomen in de natuur. Alle materialen die overblijven moeten vervolgens op een hoogwaardige manier hergebruikt kunnen worden in de technische kringloop.

In de Tegenlicht documentaire worden verschillende voorbeelden van Waste equals Food genoemd. Bijvoorbeeld een textielfabriek die via de cradle to cradle inzichten helemaal overschakelde op sterke, natuurlijke garens die biologisch afbreekbaar zijn en milieuvriendelijke kleurstoffen in plaats van de zwaar giftige kleurstoffen die eerder werden gebruikt.

Positief denken

Leuk om te ontdekken vond ik de positieve houding die cradle to cradle uitstraalt: kijk naar de wereld die je voor je zou willen zien en ga daarmee aan de slag. Het boek is vooral voor bedrijven geschreven en die krijgen vaak de boodschap: jullie moeten minder CO₂ uitstoten, jullie moeten minder giftige stoffen in het milieu brengen. Allerlei negatieve, schuldboodschappen. Cradle to cradle zegt: als bedrijf kun je overvloed voor de wereld creëren en uiteindelijk is dat ook beter voor je portemonnee. Denk vanuit het positieve idee dat je als bedrijf iets aan de wereld wilt toevoegen. Hoe dat er dan precies uitziet, hebben ze in een certificeringssysteem uitgewerkt.

Certificering

Bedrijven raken geïnspireerd door de positieve boodschap van cradle to cradle. Wat kunnen ze aan de wereld toevoegen? Wanneer bedrijven of gebouwen via cradle to cradle willen werken, kunnen ze een certificaat halen als ze:

• Alle grondstoffen voor zover dat kan vervangen voor milieuvriendelijke grondstoffen;
• Het product zo ontwerpen dat ze uit elkaar gehaald kunnen worden, zodat elk onderdeel weer in de kringloop teruggebracht kan worden;
• De uitstoot van giftige stoffen verminderen en hernieuwbare energie gebruiken;
• Zorgdragen voor schoon afvalwater en een schone bodem;
• Bijdragen aan een sociaal eerlijk klimaat.

Lezen

Ik ben er deze week achter gekomen dat William McDonough en Michael Braungart met hun ideeën een grote bijdrage hebben geleverd aan de huidige ideeën van de circulaire economie. Ze zijn grondleggers geweest in het kringloopdenken en het nadenken over modulair ontwerp, upcycling, downcycling en het verminderen van afval. Ik zou het boek toch maar eens moeten gaan lezen!