Tijdens de afgelopen corona jaren werd een groeiend probleem zichtbaar: de kledingafvalbergen groeien de pan uit. De Nederlandse en internationale markten voor tweedehands kleding worden al jarenlang overspoelt. En er blijft steeds meer kleding over waar niets meer mee gebeurt. Daarom duikt een kleine groep bedrijven in de wereld van circulaire kleding. Alhoewel de eerste les die we kunnen leren toch blijft: koop alleen de kleding die je nodig hebt. Als we de kraan eerst dichtdraaien, kunnen we daarna kijken hoe we het water kunnen opdweilen.
Als we de kraan eerst dichtdraaien, kunnen we daarna kijken hoe we het water kunnen opdweilen
Circulaire methodes
De wereld van de circulaire kleding staat nog in de kinderschoenen. In deze opstartfase worden nieuwe technieken voor het recyclen van kleding ontwikkeld en uitgebreid getest. Het hoogwaardig hergebruik via kledingruilen of verkoop van tweedehandskleding kennen we al veel langer. Helaas wordt er steeds meer kleding geproduceerd van slechte kwaliteit en kopen mensen te veel kleding. De vraag naar circulaire oplossingen groeit daarom snel. En daar zijn er inmiddels een aantal van.
Upcycling
Oude kleding en andere textiel wordt op het moment in verschillende ateliers in Nederland uit elkaar gehaald en verwerkt tot nieuwe kleding en tassen. Upcycling dus. Iedereen kent waarschijnlijk het idee van een tasje gemaakt van een oude spijkerbroek. Voorbeelden van upcycle bedrijven zijn atelier KEES in Rotterdam, atelier Oudfits in Dalfsen en atelier Reservé in Amsterdam. In het upcycle proces zitten vooral veel werkuren met een Nederlands loon, waardoor de producten vaak duurder uitvallen.
Mechanische recycling
Een relatief nieuwe methode is het mechanisch recyclen van kleding. Een kledingstuk wordt in dit proces uit elkaar gehaald en in kleine stukjes gesneden door machines. De kleine stukjes stof worden uit elkaar getrokken tot vezels. De vezels die uit dit proces komen hebben een lagere kwaliteit en een kortere lengte dan de vezels in de originele stof. Het gaat hier dus om downcycling. Om de vezels tot een bruikbaar garen te verwerken, wordt gerecyclede PET toegevoegd. Om een bepaalde kleur garen te krijgen, is het belangrijk dat de stofjes van tevoren op kleur gesorteerd worden. Voorbeelden van bedrijven die met mechanische recycling werken zijn Textiles2Textiles die stoffen uit elkaar haalt en de sortering op kleur uitvoert. Ze leveren die stoffen daarna aan bedrijven als Texperium die van de stofjes (gecombineerd met PET) vezels en garens maakt.
Chemische recycling
De techniek die relatief het nieuwst is, is chemische recycling van bijvoorbeeld katoen. Hierbij wordt een katoenen kledingstuk ook eerst uit elkaar gehaald en verwerkt tot vezels. Maar de vezels worden vervolgens in een chemisch bad opgelost en omgezet tot nieuwe vezels. De chemische middelen blijven binnen het gesloten systeem en worden steeds opnieuw ingezet. Er is dus geen sprake van vervuild afvalwater. Het voordeel van deze techniek is dat met chemische recycling stevige, lange vezels ontstaan en er geen plastic toegevoegd hoeft te worden. En dat de garens kleurloos zijn, waardoor het voor de kleur niet afhankelijk is van een juiste sortering. Een voorbeeld van een bedrijf wat zich hiermee bezighoudt, is SaXcell.
Voor- en nadelen
Wat zijn nu de voordelen van het recyclen van kleding? Naast het feit dat de kledingafvalberg kleiner wordt, is het grootste voordeel dat het ontzettend veel water bespaart. Voor het maken van een T-shirt is bijvoorbeeld meer dan 2700 L water nodig. Het watergebruik bij de drie recycle methodes is nihil. En doordat de kleding lokaal wordt gerecycled bespaard het CO2 van vervoer over de wereld en geeft het de garantie van goede arbeidsomstandigheden. Een groot nadeel van de upcycling en recycling is dat nieuwe kleding en garens vaak goedkoper zijn dan de geupcyclede kleding en gerecyclede garens. Voor circulaire kleding en garen is het dus nog zoeken naar een afzetmarkt. Alleen met genoeg afzet kunnen dit soort duurzame innovaties zich verder ontwikkelen. Verschillende kleinere merken werken al met gerecyclede garens, zoals Loop a Life en Blue Loop Originals. Maar de grotere merken vinden het vooralsnog vaak te duur.
Bedrijfskringloop
Kledingrecycling lijkt te gaan over het recyclen van kleding van de grote kledingafvalberg. Maar er is ook een andere manier om circulaire kleding te maken. Dat is dat bedrijven zelf verantwoordelijk blijven voor de kleding en die ook zelf in een circulaire kringloop brengen. Er zijn verschillende bedrijven die de kleding die ze verkopen of voor lease aanbieden weer terugontvangen na het gebruik. De kleding wordt zo ontworpen dat deze goed te recyclen is. In het recycling proces weet het bedrijf precies welke stoffen en kleuren bij elkaar gerecycled kunnen worden om de volgende serie kleding te maken. Dit is daarom de meest gesloten kleding kringloop. Voorbeelden van dit soort bedrijven zijn MUDjeans en verschillende werkkledingbedrijven zoals Groenendijk bedrijfskleding en Schijvens.
Greenwashing
Van elke nieuwe duurzame uitvinding wordt ook weer misbruik gemaakt door bedrijven om duurzame klanten over te halen: greenwashing. Het is goed om je daar ook bewust van te zijn. Het kan zijn dat op een label staat dat een kledingstuk circulair is, maar dat er maar een paar procent afgedankte kleding in verwerkt zit en voor de rest vooral gerecycled PET. Dat helpt natuurlijk niet erg om van het kledingafvalprobleem af te komen. Ook wordt circulariteit misbruikt om te vertellen dat we gewoon door kunnen gaan met onze overconsumptie en echt niet hoeven te minderen.
Circulaire toekomst voor de kledingsector
Al met al is het eerst zoeken naar een afzetmarkt voor circulaire kleding en garens. De bedrijven met een gesloten circulair systeem draaien wat dat betreft nu het best. De hoge prijzen van upcycling en recycling geven aan dat de werkelijke prijs van kleding eigenlijk een stuk hoger ligt dan wat we er meestal voor betalen. Maar dat de grote modemerken de werkelijke kosten niet doorrekenen in de prijs, maar onder andere fabrieken onder druk zetten om kleding voor een bodemprijs te leveren. Bewustwording is een eerste stap. Bewustwording over de gevolgen van steeds meer kleding kopen en bewustwording van de werkelijke prijs van kleding. Maar wie weet dat er ook meer regelgeving komt om modemerken meer verantwoording te laten nemen voor het recyclen van kleding. Door modeketens bijvoorbeeld de kosten voor de inzameling van kleding te laten betalen of door ze een verplicht percentage gerecyclede garens op te laten nemen in de kleding.
0 Comments: