Na mijn vorige blog vol circulaire termen, wilde ik beginnen die één voor één uit te leggen. Maar al bij de eerste term merk ik dat ik nog een basisblog miste. Die over de verschillende (Engelse) R-woorden.

In 2016 kwam ik in aanraking met Zero Waste. Bea Johnson was een van de eersten die zich tot in de puntjes verdiepte in leven zonder afval. In haar boek Zero Waste Home legt ze uit dat de meeste mensen het gevoel hebben dat ze goed bezig zijn wanneer ze afval scheiden voor recycling. Maar dan kijken ze vooral naar wat er aan de achterkant uit het huis verdwijnt als afval. Ze legt uit dat het verminderen van afval (en het te veel gebruiken van grondstoffen en energie) begint bij de voordeur. Bij wat je huis binnenkomt. Het verminderen van de output begint bij het verminderen van de input. En de stap van het minderen komt wat mij betreft nog voor het opzetten van een circulaire economie.

Bea Johnson beschrijft in haar boek de basis om anders met spullen om te gaan. Dit doet ze aan de hand van de 5 R-woorden, in het Engels: Refuse (weiger), Reduce (verminder), Reuse (hergebruik), Recycle (recycle), Rot (composteer).

Refuse

De eerste stap is weigeren wat je niet nodig hebt. Zorg dat je geen spullen koopt die je niet nodig hebt. Die je bijna niet gaat gebruiken en in je huis staan te verstoffen. Neem ook geen gratis goodybags, pennen en shampooflesjes uit hotels aan. Door die aan te nemen blijft de vraag bestaan. Weiger daarnaast spullen te gebruiken die je meteen weer weggooit, zoals (plastic) zakjes, bakjes, vorkjes en rietjes.

Reduce

De tweede stap is verminderen wat je nodig hebt en niet kunt weigeren: minimaliseren. Als je echt gaat nadenken wat je nodig hebt voor een fijn leven, kom je er achter dat je veel spullen in huis hebt staan waar je niets mee doet. Door actief afscheid te nemen van die spullen word je je bewuster van de spullen die je wel waardevol vind. En door deze bewustwording, koop je ook minder snel iets wat je niet nodig hebt.

Reuse

De derde stap is hergebruiken. Dat is niet hetzelfde als recyclen (de stap die er op volgt). Bij recyclen verwerk je een product tot grondstof en maak je van die grondstoffen weer een nieuw product. Dit proces kost veel energie. Bij hergebruik probeer je het product in de originele staat nog een keer te gebruiken. Door iets wat nog goed genoeg is bijvoorbeeld naar de kringloop te brengen in plaats van bij het afval te gooien. Of door oude washandjes te gebruiken als schoonmaakdoekjes (heel fijne manier van schoonmaken vind ik zelf!). Of door de hangers van de stomerij terug te brengen naar de stomerij, zodat ze die weer kunnen gebruiken. En spullen die stuk zijn te repareren.

Recycle en Rot

Pas na deze stappen volgen (als afval echt niet voorkomen kan worden) recycling en composteren (voor voedselresten). Recycling is dan pas het laatste stadium. Het begint allemaal met minderen en zorgen dat je in de eerste plaats al anders met spullen omgaat. Voor de spullen die je blijft gebruiken, zijn circulaire oplossingen meer dan welkom.

Circulaire R-woorden

De Europese Commissie gebruikt voor de circulaire economie ook een model met R-woorden. Ze benoemen 9 manieren om als bedrijf circulair te ontwerpen en produceren. De woorden die Bea Johnson gebruikt staan hier ook in, maar dan met een betekenis binnen de circulaire economie. Een mooie lijst om ideeën op te doen voor het circulair maken van de producten die we willen blijven gebruiken:

1. Refuse (weiger): zorg dat bepaalde producten niet meer nodig zijn (door te digitaliseren of de functionaliteit in een ander product mogelijk te maken);
2. Rethink (heroverweeg): zorg dat producten intensiever gebruikt worden (door lease, het delen van producten, of multifunctionele producten);
3. Reduce (verminder): verminder de hoeveelheid grondstoffen in een product;
4. Reuse (hergebruik): zorg dat producten die nog goed zijn, hergebruikt kunnen worden;
5. Repair (repareer): repareer en onderhoud producten, zodat ze in hun oorspronkelijke staat zo lang mogelijk gebruikt kunnen worden;
6. Refurbish (renoveer): breng een oud product naar het niveau en kwaliteit van deze tijd;
7. Remanufacture (herproduceer): gebruik onderdelen van een afgedankt product in een nieuw product (van dezelfde soort) op zo´n manier dat het een als-nieuw-waarde heeft;
8. Repurpose (herbestem): gebruik een product of onderdelen van een product in een heel ander soort product;
9. Recycle (recycle): reduceer producten tot grondstoffen en maak van die grondstoffen weer nieuwe producten.